Interconnection Between Burmese Style Names And Buddhism

ကောဇာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၁ ခုနှစ်
သာသနာနှစ် ၂၅၆၃ ခုနှစ်
ကဆုန်လကွယ် ၁၅ ရက်၊ တနင်္ဂနွေနေ့။
၂၀၁၉ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂ ရက်။

မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အမည်ပေးစနစ်ကို လေ့လာကြည့်တဲ့အခါ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ မတူတဲ့အချက်က Patronymic လည်း မဟုတ်သလို Matronymic လည်း မဟုတ်တာ တွေ့ရတယ်။ ခုနောက်ပိုင်း သားသမီးတွေမှာတော့ မိဘတွေရဲ့ အစွဲအလန်းနဲ့ ယူဆချက်ပေါ် မူတည်ပြီး သားသမီးတွေ နာမည်မှာ အဖေ့နောက်ဆုံးနာမည် ဒါမှမဟုတ် အမေ့နာမည် တစ်လုံးစ နှစ်လုံးစ ပါလာကြတာတွေလည်း ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အများစုကတော့ သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ အယူအဆနဲ့ မှည့်ခေါ်ကြတဲ့ နာမည်တွေပဲ များတာတွေ့ရတယ်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများစုလို ပုံစံသတ်မှတ်ချက်မရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အမည်ပေးစနစ်က နိုင်ငံခြားခရီးသွားတဲ့အချိန်မှာ ဒွိဟဖြစ်စရာ ကိစ္စတွေ မကြာခဏ ကြုံကြရတယ်။ ဖောင်တွေဖြည့်ကြတဲ့အခါ နာမည်သုံးလုံးရှိတဲ့သူက ဘယ်အကွက်မှာ (Given Name, Middle Name, Family Name) ကိုယ့်ဘယ်နာမည်ကို ဖြည့်ရမလဲ တွေးလို့မရဘူး၊ နာမည်နှစ်လုံးရှိတဲ့သူဆို ဘယ်အကွက်ကို ချန်ထားခဲ့ရမလဲ မစဉ်းစားတတ်ဘူး။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် စကားပြောကြတဲ့အခါ ကိုယ့်မှာ နာမည်သုံးလုံးရှိရင် ဘယ်နာမည်ကို စခေါ်ခေါ် ကိုယ့်အတွက် သိပ်ပြဿနာမရှိတော့ သူများနာမည်ကိုလည်း ကိုယ့်နာမည်လိုပဲ ထင်ပြီး ကိုယ်မှတ်မိတဲ့ စာလုံးကို ခေါ်မိရာကနေ စော်ကားသလို ဖြစ်ခဲ့တာမျိုးတွေ ကြုံရတတ်တယ်။

အဲ့လိုမျိုးတွေ ကြုံရတော့ မြန်မာအမည်ပေးစနစ်က ဘယ်လိုမျိုးလဲ။ စနစ်သတ်မှတ်ချက်ကို မရှိတာလား။ ဘာကြောင့် ဒီလိုမျိုး ဗရုတ်သုတ်ခ ဖြစ်နေတာလဲ ဆိုပြီး စဉ်းစားမိတတ်ကြတယ်။ တကယ်တော့ မြန်မာအမည်တစ်ခုကို တစ်ခြားနိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ စံသတ်မှတ်ချက်နဲ့ ယှဉ်ထိုးနေသမျှတော့ ဒီလိုထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်မှုမျိုးတွေ ရှိနေဦးမှာပဲ။

မြန်မာအမည်နဲ့ မြန်မာအမည်ပေးစနစ်က စံသတ်မှတ်ချက် မရှိတာမဟုတ်ဘူး။ သူ့နည်းသူ့ဟန်သူ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုကို အခြေခံထားတဲ့ စံသတ်မှတ်တော့ ရှိတာတွေ့ရတယ်။ ဥပမာပြောရရင် "အ" နဲ့ စထားတဲ့ လူတစ်ယောက်ရဲ့ နာမည်ကိုတွေ့ရင် တနင်္ဂနွေသားလို့ ၉၀% ယူဆလို့ ရသလိုပေါ့။ ဒါကို Astrology-Based အမည်ပေးစနစ်လို့လည်း ခေါ်ကြတယ်။

မြန်မာအမည်ပေးစနစ်ရဲ့ နောက်ထပ်ထူးခြားချက်တစ်ခုက မြန်မာအမည်တွေဟာ အမည်တစ်လုံးစီတိုင်း ဒါမှမဟုတ် အမည်တွဲ တစ်ခုစီတိုင်းမှာ ထူးခြားတဲ့ အနက်အဓိပ္ပါယ်တွေ ရှိနေတတ်တယ်။ ဥပမာအနေနဲ့ ပြရရင် မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော် မင်းသားဘဝက နာမည် "သိဒ္ဓတ္ထကုမာရ" ဆိုတာ "အလုံးစုံသော လူနတ်တို့၏ အလိုခပ်သိမ်းကို ပြီးငြိမ်းစေတတ်သော" လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်ဆိုပြီး ကျီးသဲလေးထပ်ဆရာတော်ဘုရားကြီး ရေးသားစီရင်တော်မူတဲ့ ဇိနတ္ထပကာသနီကျမ်းမှာ ဖော်ပြထားတာ တွေ့ရတယ်။ ဒါဟာလည်း မြန်မာအမည်ပေး စနစ်ဟာ ဘာသာတရားနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိနေတာကို ငြင်းလို့မရနိုင်တဲ့ အချက်တစ်ခုအဖြစ် ဖော်ပြနေတယ်။ မြန်မာအမည်ပေးစနစ်ကို လေ့လာကြည့်ရင် ပါဠိ-မြန်မာစကားလုံး ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ဆက်စပ်မှုရှိတာကိုလည်း တွေ့ရတယ်လို့ ဦးသန့်မြင့်ဦး (Thant Myint-U-https://en.wikipedia.org/wiki/Thant_Myint-U) ပြောဖူးတာလည်းရှိတယ်။

ဗုဒ္ဓဝင်ဇာတ်တော်တွေ၊ ပိဋကတ်တော်(မြန်မာပြန်)တွေကို လေ့လာကြည့်ရင်လည်း ဇာတ်နိပါတ်တော်ဖြစ်စဉ်တွေမှာ ပါတဲ့ ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့ အမည်တွေဟာ မြန်မာအမည်တွေလိုပဲ လူနှစ်ယောက် မတူပေမယ့် နာမည်အားလုံးတူနေတာ ဒါမှမဟုတ် ဆင်တူရိုးမှား တူနေတာတွေကို တွေ့ကြရတယ်။ ဥပမာပြောရရင် ရှင်မဟာကဿပ၊ ဥရုဝေလကဿပ၊ ဘယာကဿပ၊ နဒီကဿပ။ ကောသလမင်းကြီးရဲ့ မလ္လိကာမိဖုရားနဲ့ စစ်သူကြီး ဗန္ဓုလရဲ့ ဇနီး မလ္လိကာ၊ အနာထပိဏ်သူဌေးရဲ့ နာမည်ရင်း(သုဒတ္ထ)နဲ့ ဆင်တူနေတဲ့ အရှင်ကောဏ္ဍညရဲ့ လူ့ဘဝအမည်(သုဒတ္ထ)၊ ရှင်အာနန္ဒာနဲ့ နန္ဒမင်းသား စသဖြင့်။ မြန်မာနာမည်တွေမှာလည်း ဒီလိုအမည်ဆင်တူတာတွေ တော်တော်များများရှိတယ်။ မြန်မာအမည်တွေဟာ မျိုးရိုးဂုဏ်ဒြပ်ထက် လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီရဲ့ ဝိသေသလက္ခဏာကို စံပြုထားတယ်လို့လည်း ဆိုနိုင်တယ်။

ဆိုတော့ အကြမ်းဖျဉ်း အနှစ်ချုပ်သုံးသပ်ရရင် မြန်မာ့ရိုးရာ အမည်ပေးစနစ်ဟာ ဘာသာတရားပေါ်မှာ အများကြီး အခြေတည်ထားပြီး Astrology-Based နဲ့ ပေါင်းစပ်ထားတယ်လို့ ဆိုနိုင်တယ်။ အဓိပ္ပါယ် မရှိတဲ့ အမည်ပေးနည်းစနစ် မဟုတ်ဘူး။ အဓိပ္ပါယ်ရှိအောင် ပေးထားတဲ့ အမည်ပေးစနစ်ကို စံသတ်မှတ်ချက်ခြင်း မတူတဲ့ ဘောင်တွေနဲ့ တိုင်းတာရာကနေ စနစ်မရှိဘူးလို့ ယူဆနေကြတာသာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ သိထားဖို့လိုအပ်တယ်။

မြန်မာ့အမည်ပေးစနစ်နဲ့ ဘာသာတရားရဲ့ ဆက်စပ်မှုကို ထင်ထင်ရှားရှားတွေ့ချင်ရင် ဗုဒ္ဓဝင်ကျမ်းတွေကို လေ့လာသင့်တယ်။ အထူးသဖြင့် ကျီးသဲလေးထပ် ဆရာတော်ဘုရားရေးတဲ့ ဇိနတ္ထပကာသနီကျမ်း (ကျမ်းဖတ်ရမှာ လေးတယ်ထင်ရင် ဗုဒ္ဓဝင်ရုပ်စုံစာအုပ်ရှိတယ်) ဆရာကြီး ဦးဂိုအင်ကာရေးတဲ့ ရုပ်ပြဗုဒ္ဓဝင်စာအုပ်။ ဒီစာအုပ် (၂) အုပ်ကို ဖတ်ထားဖူးရင် ဗုဒ္ဓဝင်ဖြစ်တော်စဉ်နဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာရဲ့ ဦးတည်ချက်ကို အခြေခံအဆင့် သဘောပေါက်နားလည်ဖို့ အကျိုးပြုနိုင်တယ်။

ရုပ်ပြဗုဒ္ဓဝင် (ဆရာကြီး ဦးဂိုအင်ကာ)
http://www.dhammadownload.com/SN-Goenka-eBookInMyanmar.htm

ဇိနတ္ထပကာသနီကျမ်း (ကျီးသဲလေးထပ်ဆရာတော်)
http://www.dhammadownload.com/KyeeThairLayHtetSayadaw-eBookInMyanmar.htm

ဇိနတ္ထပကာသနီအကျဉ်းနှင့် ဗုဒ္ဓဝင်ရုပ်စုံ
http://www.kbrl.gov.mm/catalog/Index/30?page=3

Dhamma Review.