Laptops and Restart buttons

ကျွန်တော်ဗျာ သိချင်တာလေးတခုရှိလို့ပါ .. PC တွေမှာ restart button ပါပြီး Laptop နဲ့ Notebook ကွန်ပျူတာတွေမှာ ဘာဖြစ်လို့ restart button မပါကြတာလဲခင်ဗျာ..ပိတ်တာလဲ ဒီခလုတ် restart လုပ်ရင်လဲ ဒီခလုတ် ၁ ခုကိုဘဲနှိပ်နေရတာ ဘာမှကွန်ပျူတာကိုမထိခိုက်ဘူးလားခင်ဗျာ..ဘယ်လိုအကျိုး ကျေးဇူးတွေ ၊ ဘယ်လို အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ (ကောင်း/ဆိုး)ဖြစ်တယ် ဆိုတာသိကြရင် ပြောပြပေးကြပါ အုံးခင်ဗျာ...

Laptops တွေ ဆိုတာဟာ တစ်ကိုယ်ရေ တစ်ကာယ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး သုံးချင်တဲ့ သူတွေ - စီးပွားရေး လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ - ရုံးသုံးလုပ်ငန်း ဆိုင်ရာတွေ လည်ပတ် လုပ်ကိုင်နေသူတွေ အတွက်  ပေါ့ပေါ့ပါးပါး သယ်ဆောင်လှုပ်ရှားနိုင်အောင် ထုတ်လုပ်ထားတဲ့ ကွန်ပြူတာ မျိုးပါ။ ဒါကြောင့် မလိုအပ်တဲ့ button တွေကိုပါ တတ်နိုင်သမျှနည်းအောင် နှစ်ခုကို တစ်ခုပေါင်းပြီး ဖန်တီးထားတာ မို့လို့ PC တွေမှာ restart button ပါပြီး Laptop နဲ့ Notebook ကွန်ပျူတာတွေမှာ restart button မပါဝင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။



ပိတ်တာလဲ ဒီခလုတ် restart လုပ်ရင်လဲ ဒီခလုတ် ၁ ခုကိုဘဲနှိပ်နေရတာ ဘာမှကွန်ပျူတာ ကိုမထိခိုက်ဘူးလား ... ဆိုတာနဲ့ ပတ်သတ်လို့ကတော့ ဒီအောက်က အကြောင်းအရာကို ဆက်ဖတ်ကြည့်ရင် နားလည်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။

Laptops တွေဟာ desktop တွေရဲ့ ကြီးကြီးမားမား ဖွဲ့စည်း တည်ဆောက်ထားတဲ့ ပုံသဏ္ဍန်ကို အတတ်နိုင်ဆုံး ကျုံ့နိုင်သမျှ ကျုံ့အောင် ချုံ့ထားတာကလွဲရင် desktop တွေလိုမျိုး ပဲ စက်ပစ္စည်း ဖွဲ့စည်းမှုပိုင်း ဆိုင်ရာ အခြေခံအားဖြင့် အားလုံးလိုလို ဆင်တူပြီး desktop တွေမှာ ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိတဲ့ installed လုပ်ထားတဲ့ programs ဆိုင်ရာ errors မျိုး - Operating Systems ဆိုင်ရာ errors မျိုးတွေလည်း တစ်ပုံစံတည်း ရှိပါတယ်။ တစ်ခါတစ်ရံမှာ Desktop တွေမှာ ဖြစ်လေ့ ရှိသလိုမျိုး စက်က ဘာမှ လုပ်မရတော့ပဲ freeze ဖြစ်သွားတာ မျိုးတွေလည်း တစ်ပုံစံတည်း ရှိတတ်ပါတယ်။ Desktop computers တွေအတွက်တော့ တကယ်လို့ system freezes ဖြစ်သွားချိန်မှာ ပုံမှန်အတိုင်း reset button နှိပ်ပြီး ပိတ်ချလိုက်လို့ ရပေမယ့် Laptops တွေမှာတော့ System ကို reboot ပေးဖို့ရာ reset button ဆိုတာ မရှိပါဘူး။ ကွန်ပြူတာ အသုံးအနှုန်းနဲ့ ပြောရရင် reboot ပေးတဲ့ နည်းလမ်း အမျိုးအစား ( ၂ ) မျိုး ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီ ( ၂ ) မျိုးကတော့ Soft reboot လို့ ခေါ်တဲ့ ( software-based ) Reboot လုပ်တဲ့နည်း ( ဒီနည်းဟာ System မှာ Run နေတဲ့ Process အားလုံးကို စနစ်တကျ ပိတ်စေတာမို့လို့ အသင့်တော်ဆုံးနည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ) နဲ့ Hard reboot  လို့ ခေါ်တဲ့ ( hardware-based ) Reboot လုပ်တဲ့ နည်းတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

အဆင့် ( ၁ )

Soft reboot ကို လုပ်ဆောင်မယ် ဆိုရင် ဘယ် OS ကို installed လုပ်ထားလဲ ဆိုတာ ပေါ်မူတည်ပြီး Steps တွေက ကွဲပြားသွားပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ OS platform ပေါ် မူတည်ပြီး reboot process တွေက သူ့နည်းနဲ့ သူ မတူညီ ကြလို့ပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီနေရာမှာ ကို စိုင်းနေဇင်က Windows ကိုပဲ သုံးတယ်လို့ ယူဆလို့ ကျွန်တော့် အနေနဲ့ Windows နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး Soft reboot လုပ်ဆောင်နည်း နဲ့ Hard reboot လုပ်ဆောင်နည်းကိုပဲ ဦးစားပေး ဖော်ပြသွားပါ့မယ်။ Hard reboot လုပ်ဆောင်နည်းကိုတော့ အဆင့် ( ၃ ) မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အဆင့် ( ၂ )

Windows XP မှာ Soft reboot ပေးမယ် ဆိုရင် 'Start' Menu ကနေတစ်ဆင့် 'Turn off Computer' ကို ရွေးပေးပြီး 'Restart' option ကို click ပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ Windows 7 နဲ့ Vista မှာတော့ 'Turn off Computer' မခံထားပါဘူး တိုက်ရိုက် 'Start' Menu ကနေတစ်ဆင့် Restart ဒါမှမဟုတ် Shut Down ရွေးသွားလို့ ရပါတယ်။

နောက်တစ်မျိုး အနေနဲ့ CTRL, ALT  နဲ့ Del keys တွေကို ပေါင်းနှိပ်ပြီး Windows XP မှာဆိုရင် Task Manager window ကနေ တစ်ဆင့် 'Shutdown' လုပ်မှာလား 'Restart' လုပ်မှာလား ဆိုတာ ရွေးပေးလို့လည်း ရပါတယ်။ ဘယ် OS Platform မှာပဲ ဖြစ်ဖြစ် အထက်ဖော်ပြပါ Soft reboot လုပ်တဲ့နည်းက ကွန်ပြူတာ တစ်လုံးကို Reboot လုပ်ဖို့ အတွက် ပိုပြီး သင့်တော်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်း ဆိုတော့ Soft reboot လုပ်တဲ့နည်းကို သုံးပြီး ကွန်ပြူတာ တစ်လုံးကို Reboot ပေးရင် Operating System components တွေကို ထိခိုက်စေမယ့် အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်ပြီးသား ဖြစ်လို့ပါ။ ဒီ Soft reboot လုပ်ဆောင်နည်းက Step by Step သွားရင် အချိန်နည်းနည်း ကြာပေမယ့် တကယ်တမ်း System တစ်ခုလုံးမှာ Run နေတဲ့ processes အားလုံးကို စနစ်တကျ ပိတ်စေတာမို့လို့ ပိုပြီး အန္တရာယ်ကင်းတယ်လို့ ပြောလို့ ရပါတယ်။

အဆင့် ( ၃ )

ဒါပေမယ့်လည်း တစ်ခါတစ်ရံမှာ System freeze ဖြစ်ပြီး Operating System-based restart လို့ ခေါ်တဲ့ Soft reboot နည်းက သုံးမရတဲ့ အခြေအနေ မျိုးနဲ့လည်း ကြုံတတ်ပါသေးတယ်။ အဲလိုဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့ Soft reboot အစား Hard reboot နည်းကို သုံးရပါပြီ။ Laptop မှာရှိတဲ့ power button ကို ၁၀ စက္ကန့်လောက် အသာလေးဖိထားလိုက်ပါ။ သူ့ဘာသာသူ Turn off ဖြစ်သွားပါလိမ့်မယ်။ ပြီးသွားရင် ချက်ချင်း ပြန်မဖွင့်သေးဘဲ နောက်ထပ် ၁၀ စက္ကန့်လောက် စောင့်ပြီးတော့မှ power button ကနေတစ်ဆင့် Laptop ကို ပြန်ဖွင့်ကြည့်ပါ။

အဆင့် ( ၄ )

တစ်ခါတစ်လေမှာ အကြောင်းတစ်စုံတစ်ရာကြောင့် Soft reboot ရော Hard reboot ရော လုပ်မရတဲ့ အခြေအနေမျိုးနဲ့လည်း ကြုံတတ်ပါသေးတယ်။ အဲလိုဖြစ်ရင် နောက်ဆုံးရွေးချယ်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းကတော့ power source ကိုဖြတ်တောက်တဲ့ နည်းပါ။ ခပ်ကြမ်းကြမ်း ပြောရရင်တော့ ပလပ်ခေါင်း ဆွဲဖြုတ်လို့ပဲ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲလိုမှ မဟုတ်လည်း Battery ကို ဖြုတ်တဲ့ နည်းလည်း သုံးလို့ ရပါတယ်။  Battery ကို ဘယ်လိုဖြုတ်ရမှာလဲ ဆိုတာကတော့ ကိုယ် laptop ဝယ်တုန်းက ရလာတဲ့ documents တွေကို ဖတ်ကြည့်ပြီး Battery ကို ဘယ်လို remove လုပ်ရမယ် ဆိုတာ လေ့လာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ Laptop brand တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုက လုပ်ဆောင်ပုံချင်း မတူပါဘူး။ 

အနှစ်ချုပ်ရရင် Hard reboot လုပ်တဲ့နည်းက မတတ်သာတဲ့ အချိန်ကျမှသာ အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လည်း ဆိုရင် ဒီနည်းကို သုံးတဲ့ အခါ System တစ်ခုလုံးမှာ Run နေတဲ့ processes အားလုံးက စနစ်တကျ အပိတ်ခံရတာ မဟုတ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် Operating System components errors တွေ အများကြီး ရှိလာနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ် စက်အသုံးကြမ်းရင် ကြမ်းသလို maintenance မလုပ်ရင် မလုပ်သလို Windows ထဲကို ပြန်ဝင်လို့ မရတော့တာ - NTLDR missing ဖြစ်တာ  - Bootmgr missing ဖြစ်တာ - Loading မှာပဲ ရပ်ပြီး Windows ထဲကို ဆက်မဝင်နိုင်တော့တာ စသဖြင့် မျိုးစုံ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

Hard reboot ပေးတိုင်း အဲလို Error ဖြစ်နိုင်သလား ?? အဲတာကတော့ အမြဲတမ်း Hard reboot ပေးနေရတာ မျိုးမဟုတ်ရင် တော်ယုံတန်ယုံ မဖြစ်ပါဘူး။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကလည်း အားရင်အားသလို စက်လေးကို Defragment လေး လုပ်ပေးမယ်။ မလိုအပ်တဲ့ files တွေကို ပုံမှန်လေး ရှင်းပေးမယ် Hard disk တွေကို ပုံမှန် Check disk ပေးထားမယ် ဆိုရင် အဲလို Error မျိုးတွေက ဖြစ်ခဲပါတယ်။

အဓိကကတော့ စက်ကို ရိုရိုသေသေ သုံးဖို့ပါ။ ကိုစိုင်းနေဇင် မေးထားတဲ့ အမေးအတွက် ဒီလောက်ဆို ပြည့်စုံလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်မိပါတယ်။

KznT.